SWOT-analyse maken achterhaald? Integendeel! Na ruim 50 jaar nog steeds relevant

Sta je op het punt om een marketingstrategie te schrijven voor jouw bedrijf? Dan heb je keuze uit talloze modellen en methoden om je daarbij te helpen. Zoveel dat je soms door de bomen het bos niet meer kunt zien. En dan is het lastig kiezen. Gelukkig hoef je eigenlijk maar 1 methode echt goed te onthouden, namelijk de SWOT-analyse.

De SWOT-analyse is een techniek waarmee je de sterktes (Strengths) en zwaktes (Weaknesses) in je organisatie analyseert. Daarnaast identificeer je de kansen (Opportunities) en bedreigingen (Threats) uit de markt. Ondanks dat deze techniek al meer dan 50 jaar bestaat, is het nog steeds een hele goede basis om een marketingstrategie te bepalen. Een goede basis voor een onderscheidende (online) positionering. En helemaal mooi? Echt iedereen kan hem toepassen!

Recap: Hoe maak je ook alweer een SWOT-analyse?

Als je begint met een SWOT-analyse begin je met een interne analyse. Welke sterktes en zwaktes heeft jouw organisatie in vergelijking met je concurrenten? Denk aan aspecten zoals de productie, logistieke processen, inkoop, klantwaarde of het management. Als je weet op welke punten jouw bedrijf beter of minder presteert dan je concurrenten, dan weet je je sterke en zwakke punten.

Daarna bepaal je met een externe analyse de kansen en bedreigingen in de markt voor jouw onderneming. Visualiseer welke externe factoren van invloed zijn op het resultaat van je bedrijf. Kijk daarbij naar de branche of bedrijfstak waar je je in bevindt, maar ook naar ontwikkelingen in de maatschappij. Je klanten of concurrenten kunnen je resultaten beïnvloeden, maar de overheid bijvoorbeeld ook.

Ik heb een SWOT gemaakt… en nu?

Als je de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen op een rij hebt gezet, heb je een goed overzicht van je organisatie en het landschap waar het zich in bevindt. Je hebt een SWOT-analyse gemaakt. Om je marketingstrategie te bepalen bedenk je welke sterktes je moet benadrukken en op welke kansen je in moet spelen. Maar het belangrijkste inzicht dat je uit een SWOT-analyse kunt halen is welke sterktes je kunt inzetten om bedreigingen om te bouwen tot kansen.

Zet jouw organisatie zich bijvoorbeeld steeds meer in als een echte specialist op het vakgebied, maar doen concurrenten dit ook? Dan kan dat een bedreiging zijn. Op dat vlak heb je dan namelijk geen concurrentievoordeel. Maar is jouw organisatie tegelijkertijd ook groter dan die van je concurrenten? Gebruik die sterkte dan om je te positioneren als de grootste expert. Zo heb je ineens minder last van de bedreiging van de concurrentie en speel je in op de kans dat je doelgroep steeds meer behoefte heeft aan specialistische kennis.

5 Voordelen van een SWOT-analyse

Met de juiste interpretatie is een SWOT-analyse dus een mooi startpunt voor het schrijven van een marketingstrategie. We noemen nog een paar voordelen:

1. Een SWOT-analyse is heel eenvoudig. Je hebt geen kennis van ingewikkelde modellen en theorieën nodig.

2. Het zorgt voor draagvlak binnen de organisatie voor veranderingen. Je maakt de analyse namelijk het liefst met meerdere collega’s van verschillende afdelingen.

3. Doordat verschillende afdelingen samenwerken werkt het maken van de analyse ook als een teambuilding activiteit. Je spreekt met collega’s die je normaal gesproken misschien wel nooit tegenkomt.

4. Een SWOT-analyse kijkt niet alleen naar de organisatie zelf (intern), maar ook naar waar je bedrijf staat (extern).

5. Je weet welke zaken je moet benadrukken in je communicatie en welke juist niet. Zo vormt een SWOT-analyse ook meteen de basis van je communicatiestrategie.

Veelvoorkomende valkuilen

Wil je de beste basis leggen voor je marketing(communicatie)strategie? Let er dan op dat je de volgende veelvoorkomende valkuilen vermijdt:

1. Sterktes en zwaktes onterecht labelen als kansen en bedreigingen en andersom

Vind je dit moeilijk? Vraag je dan af of het gaat om iets waar je bedrijf direct invloed op uit kan oefenen (intern), zoals bijvoorbeeld prijs en assortiment. Dan gaat het om een sterkte of zwakte. Gaat het bijvoorbeeld om een wens van klanten, ontwikkelingen bij concurrenten of nieuwe wetgeving? Dan kun je hier niet direct invloed op uitoefenen (extern) en dus spreken we van kansen en bedreigingen.

2. Stoppen na het invullen van de 4 elementen

Een andere veelgemaakte fout is het stoppen na het bepalen van de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. Dat betekent namelijk dat je geen strategie ontwikkeld op basis van je SWOT-analyse. Het is juist essentieel dat je de vier elementen tegenover elkaar zet. Hoe kun je sterktes gebruiken om een bedreiging af te wenden? Hoe kunnen we gebruik maken van sterkten om kansen in de markt te benutten? En kunnen we zwakten ombuigen om bedreigingen af te wenden of kansen te benutten? Stel jezelf altijd deze vragen.

3. Geen structuur aanbrengen

Als je geen structuur aanbrengt, kan een SWOT-analyse vrij onoverzichtelijk worden. Als je niet uitkijkt wordt het een grote verzamelbak van bevindingen zonder dat de onderlinge relaties duidelijk zijn. Daarom is het erg nuttig om de bevindingen te categoriseren om zo structuur aan te brengen.

4. Niet kritisch naar jezelf kijken

De objectiviteit van een SWOT-analyse kan lastig zijn om te meten. Daardoor kunnen blinde vlekken in de organisatie makkelijk bevestigd worden. Als je als ondernemer ontzettend optimistisch bent kan dit een verkeerd beeld schetsen van waar je organisatie daadwerkelijk staat. Het kan daarom geen kwaad om ook een externe partij bij het maken van de SWOT-analyse te betrekken. Deze kan ervoor waken dat de uitkomst zo objectief mogelijk wordt.

Omslagfoto door Austin Distel op Unsplash